Werkingsmechanisme van Tramadol en Paracetamol

Tramadol

Tramadol is een pijnstiller die werkt via twee belangrijke mechanismen:

1. Opioïde receptoren:
   Tramadol bindt aan de opioïde receptoren in de hersenen en het ruggenmerg. Dit verandert hoe het lichaam pijn waarneemt en verwerkt. Hierdoor vermindert het de pijnervaring.
2. Remming van neurotransmitterheropname:
   Tramadol blokkeert de heropname van serotonine en noradrenaline, wat het pijnstillende effect versterkt.

Hoewel tramadol vergelijkbaar werkt met morfine, is het over het algemeen minder krachtig. Het is effectief bij matige tot ernstige pijn, bijvoorbeeld na operaties of bij chronische pijnklachten.

Paracetamol

Paracetamol werkt anders dan tramadol:

• Remming van prostaglandinen:
  Het vermindert de productie van prostaglandinen in het centrale zenuwstelsel. Prostaglandinen zijn betrokken bij pijn en koorts. Door deze te remmen, verlaagt paracetamol pijn en koorts, maar heeft het geen sterke ontstekingsremmende werking.

De verschillende werkingsmechanismen maken dat tramadol en paracetamol elkaar kunnen aanvullen, zoals in combinatiepreparaten voor matige tot ernstige pijn.

---

Indicaties voor Gebruik

Tramadol

• Matige tot ernstige pijn: postoperatieve pijn, chronische rugpijn, neuropathische pijn.
• Wordt voorgeschreven wanneer andere pijnstillers onvoldoende effect hebben.

Voorbeelden:

• Pijn na een operatie.
• Ernstige rugpijn bij chronische aandoeningen.

Paracetamol

• Milde tot matige pijn en koorts: hoofdpijn, spierpijn, tandpijn, koorts.

Voorbeelden:

• Hoofdpijn of lichte spierpijn.
• Verlaging van koorts door infecties.

Combinatietherapie

• Tramadol/paracetamol kan worden voorgeschreven wanneer één middel alleen onvoldoende verlichting biedt.
• Effectief bij bijvoorbeeld ernstige artritis of postoperatieve pijn.

---

Dosering en Toediening

Tramadol

• Dosering: 50–100 mg per keer, elke 4–6 uur.
• Let op: overschrijd de voorgeschreven dosis niet vanwege risico op bijwerkingen en verslaving.
• Vorm: tabletten, capsules, zetpillen.
• Werking begint binnen een uur en houdt 4–6 uur aan.

Paracetamol

• Dosering: 500–1000 mg per keer, maximaal vier keer per dag.
• Let op: overschrijding kan leverbeschadiging veroorzaken.
• Vorm: tabletten, druppels.
• Werking duurt ongeveer 4 uur.

---

Veiligheid en Bijwerkingen

Tramadol

• Misselijkheid, duizeligheid, obstipatie.
• Risico op verslaving, vooral bij langdurig gebruik.
• Overdosering kan leiden tot ademhalingsproblemen of bewusteloosheid.

Paracetamol

• Langdurig gebruik of hoge doses kunnen leverbeschadiging veroorzaken.

Interacties

• Tramadol: voorzichtig met antidepressiva (SSRI, MAO-remmers) vanwege risico op serotoninesyndroom.
• Paracetamol: voorzichtig bij gebruik van bloedverdunners zoals warfarine; verhoogt kans op bloedingen.
• Alcohol: vermijden bij beide medicijnen; verhoogt risico op leverbeschadiging.

---

Gebruik Tijdens Zwangerschap en Borstvoeding

• Tramadol: af te raden tijdens zwangerschap en borstvoeding; kan ademhalingsproblemen en ontwenningsverschijnselen bij baby’s veroorzaken.
• Paracetamol: over het algemeen veilig bij juist gebruik, ook tijdens zwangerschap en borstvoeding, maar altijd in overleg met arts.

---

Voorzorgsmaatregelen

• Patiënten met verslavingsgeschiedenis moeten voorzichtig zijn met tramadol.
• Epilepsiepatiënten: tramadol kan de aanvalsdrempel verlagen.
• Langdurig gebruik of plotseling stoppen kan ontwenningsverschijnselen veroorzaken.
• Paracetamol mag niet langer dan 10 dagen achter elkaar worden gebruikt zonder medisch advies.

---

Verkrijgbaarheid en Aankoop

• Tramadol: uitsluitend op recept verkrijgbaar.
• Paracetamol: vaak vrij verkrijgbaar, maar let op maximale dosering.
• Combinatiepreparaten: alleen via apotheek.

Advies: koop medicijnen altijd bij erkende apotheken om veiligheid en kwaliteit te garanderen.